سیستم آبپاش

طرح سیستم آبپاش

حداکثر فاصله آبپاش ها و سطح کفی که توسط یک سرآبپاش تحت پوشش قرار می گیرد، برحسب دسته بندی ساختمان ها از نظر شد تاخطر آتش سوزی متفاوت است.این دسته بندی به شرح زیر است.

• بسیار کم خطر: مکان های غیر صنعتی هستند که میزان و یا قابلیت اشتعال محتویاتش اندک است و آتش سوزی حرارت کمی تولید می کنند. مانند؛ کلیساها، کلوپ ها، مکان های آموزشی، بیمارستان ها، کتابخانه های کوچک، موزه ها، آسایشگاه ها، دفاتر، منازل، سالن غذاخوری رستوران ها، تئاترها و تالارهای سخنرانی، این مکان ها در بیشتر ساعات تقریبا خالی از سکنه بوده و مضافاً اثاثیه آنها اغلب از جای خود حرکت داده نمی شود.
• باخطر معمولی: مکان هایی تجاری و صنعتی هستند که خود برحسب قابلیت اشتعال محتویاتشان به سه گروه تقسیم می شوند:

گروه 1: مکان هایی با قابلیت اشتعال کم محتویات که ارتفاع مواد اشتعال پذیر انبار شده در آنها از (ft  2.5) m8 تجاوز نمی کند. مانند پارکینگ های اتوموبیل، نانوایی ها، آبجوسازی ها، کارخانجات کنسروسازی، رختشوی خانه ها، کارخانجات شیشه سازی و صنایع وابسته به آن، آشپزخانه رستوران ها، صنایع سبک صنایع خانگی.

گروه 2: مکان هایی با قابلیت اشتعال متوسط محتویات که ارتفاع مواد اشتعال پذیر انبار شده در آنها از (ft12) m3.5 تجاوز ننموده و هنگام آتش سوزی مقدار متوسطی حرارت تولید میکنند. مانند؛ آسیاب های غلات، چاپخانه ها، کارخانجات نساجی، کارخانجات دخانیات سازی، صنایع چوب.

گروه 3: مکان هایی با قابلیت اشتعال بالای محتویات که ارتفاع مواد اشتعال پذیر انبار شده آنها زیاد بوده و هنگام آتش سوزی حرارت زیادی تولید می کنند. مانند؛ کارخانجات کاغذ سازی و تهیه خمیر کاغذ، اسکله ها و باراندازها، گاراژهای تعمیر اتوموبیل، کارخانجات سازنده لاستیک اتوموبیل، انبارها(که در آنها مواد با قابلیت اشتعال بالا مثل کاغذ، رنگ، مواد الکلی و غیر نگهداری می شود).

• بسیار پرخطر: مکان هایی تجاری و صنعتی هستند که قابلیت اشتعال محتویاتشان بسیار بالا بوده (موادی مثل باروت یا مایعات قابل اشتعال و غیره) و هنگام آتش سوزی حرارت زیادی تولید می کنند. مانند؛ کارخانجاتی که از دستگاه های دایکاست استفاده می کنند، کارخانجات فیبر و نئوپان سازی، چاپخانه هایی که از جوهرهای با دمای اشتعال کمتری استفاده می کنند، کارخانجات اسفنجی، کارخانجات مواد سلولوئیدی.

البته به دلیل نزدیکی خصوصیات مکان های بسیار پرخطر با گروه 3 مکان های باخطر معمولی، گاهی قضاوت در موارد این که یک مکان در کدام دسته قرار میگیرد دشوار است. درصورت وجود چنین تردیدهایی می توان از مراجع مسئول مثل سازمان آتش نشانی سوال نمود.

 

فاصله آبپاش ها و حداکثر سطح تحت پوشش هر سر آبپاش

لوله های انشعابی افقی آبپاش ها معمولا در ردیف های موازی برای هر طبقه طرح می شوند.

 

انواع سرآبپاش

متداول ترین انواع سر آبپاشی از نظر ساختمان داخلی و نحوه پاشش آب بدین قرارند:

• سرآبپاش های حبابی: این نوع سرآبپاش که نمونه ای از آن در شکل 62/5 نشان داده شده است درارای حبابی است  که از مایعات رنگینی با شدت حساسیت مختلف نسبت به دما پر شده است.
• سرآبپاش ضامن لحیمی: این سرآبپاش از سه صفحه برنزی تشکیل می شود که توسط لحیمی با نقطه ذوب پایین به هم متصل شده اند. این صفحات یک سوپاپ شیشه ای را روی سوراخ ورودی یک دیافراگم قابل انعطاف نگه داشته و خروجی آب را مسدود می کنند. با ذوب شدن لحیم در اثر حرارت آتش، صفحات مذکور از هم جدا شده و سوپاپ شیشه ای را می کنند. بدین ترتیب مجرای خروج آب باز شده و آب بر روی آتش پاشیده می شود.
• سرآبپاش نوع «دورا سپید»: این سرآبپاش نوع پیشرفته تر سرآبپاش ضامن لحیمی بوده مقاومت آن دربرابر خوردگی هوا بیشتر است. سر آبپاش ها برحسب جهت پاشش آب نیز انواع مختلفی دارند؛ سرآبپاشی upright آب را به سمت بالای منحرف کننده خود می پاشد، سرآبپاش آویزی آب را رو به پایین می  افشاند و سرآبپاش دیواری آب را از کنار دیوارها به سمت اتاق میپاشد. انواع دیگری از سرآبپاش نیز در بازار موجودند از قبیل: سرآبپاش نوع افشانکی، سرآبپاش تو دیواری، سرآبپاش منزلی (که مخصوص منازل مسکونی است)، سرآبپاش مخفی (که همان نوع تو دیواری است با پوششی مخصوص).

 

محل استقرار سرآبپاش ها

سرآبپاش ها باید در محلی نصب شوند که موانع ساختمانی از پاشش صحیح آب توسط آنها جلوگیری نکنند. وقتی ردیف های انشعابی آبپاش ها با تیرآهن سقف تقاطع می کنند، منحرف کننده های سرآبپاش ها که به آب خروجی جهت می دهند، باید ترجیحا بالاتر از لبه پایینی تیرآهن قرار گیرند. چنانچه ردیف های انشعابی زیر تیرآهن ها نصب شوند، منحرف کننده ها باید در فاصله 25 تا 10 سانتیمتر (1 تا 4 اینچ) پایین تیرآهن قرار گیرند، اما این فاصله در مورد سقف های قابل اشتعال نباید از 36 سانتیمتر (14 اینچ) و در مورد سقف های غیر قابل اشتعال از 40 سانتیمتر (16 اینچ) تجاوز نماید. در مورد سقف های مسطح فاصله منحرف کننده های سرآبپاش های نوع upright از سقف باید حداقل 7.5 سانتیمتر (3اینچ) و فاصله منحرف کننده های سرآبپاش های نوع آویزی از سقف باید حداقل 6.5 سانتیمتر (2% اینچ) باشد. اما نباید فاصله آنها از سقف های قابل اشتعال از 20 سانتیمتر (10 اینچ) . از سقف های غیرقابل اشتعال از 30 سانتیمتر (12 اینچ) بیشتر شود.

 

آبرسانی به سیستم آبپاش

آب سیستم آبپاش باید بر مبنای محاسبه برای ساختمان مورد نظر، از منبع مطمئنی تامین شود. این منابع عبارتند از؛ شبکه آب شهر، منبع مرتفع اختصاصی، منبع ثقلی ساختمان، منبع تحت فشار، پمپاژ از رودخانه یا کانال، شبکه آب شهر و پمپ اتوماتیک. جهت اطمینان بیشتر بهتر است سعی شود که آب سیستم از دو منبع مختلف و مستقل تامین گردد؛ مثل منبع واسطه ای که از آب شهر تغذیه می شود و یک منبع مرتفع اختصاصی. به طور کلی، ظرفیت منبع ثقلی باید حداقل 20000 لیتر (5000 گالن) بوده و فاصله کف آن از سطح بام در ساختمان های کم خطر و با خطر معمولی، کمتر از 10.5 متر(35فوت) نباشد. مخزن تحت فشار نیز باید حداقل گنجایش 8000 تا 12000 لیتر (2000 تا 3000 گالن) آب را داشته باشد.

چنانچه آب سیستم از منابعی نظیر رودخانه یا دریاچه تامین می شود، جهت جلوگیری از ورود اجسام معلق و آشغال به درون لوله ها، باید از آشغالگیر و صافی استفاده شود.

فشار آب در بالاترین آبپاش باید حداقل دبی (15 psi) 103 Kps دبی آب در پایین رایزر مکان های کم خطر باید حداقل 1 تا 3.1 لیتر بر ثانیه 46.5 gom.15) برای مدت 30 تا 60 دقثیقه و در پایین رایزر مکان های تا با خطر معمولی باید حداقل 3 تا 6.3 لیتر بر ثانیه مدت 60 تا 90 دقیقه باشد. حداقل فشار و دبی آب لازم برای سیستم آبپاش، مکان های پر خطر توسط سازمان هاس مسئول مثل آتش نشانی تعیین می شود.

لوله کشی سیستم آبپاش

حداقل قطر لوله ها در سیستم آبپاش برای لوله های فولادی 5 بوده و لوله ها و وصاله ها باید قدرت تحمل فشار in 4/3 لوله های مسی (175 psi) 1200 Kps را داشته باشند. اتصالات باید به پیچی یا فلنجی باشند. قطر لوله ها را می توان برحسب نوع مکان و تعداد سر آبپاش ها از جدول به دست آورد.

جهت حصول اطمینان از سلامت و صحت عمل سیستم آبپاش باید آن را به طور دوره ای تحت آزمایش قرار داد. منبع آب باید در هر فصل مورد بازبینی و آزمون قرار گیرد و پمپ های اتوماتیک به کار افتند. آبپاش و لوله ها باید از نظر خوردگی معاینه شده و اطمینان حاصل شود که روی سر آبپاش ها با رنگ پوشانده نشده است.